Podział majątku wspólnego małżonków
W momencie zawarcia związku małżeńskiego, wobec braku innych postanowień małżonków np. zawarcia intercyzy, powstaje między nimi ustawowa wspólność majątkowa małżeńska. Majątek wspólny stanowią wówczas przedmioty majątkowe nabyte w czasie trwania wspólności majątkowej przez oboje małżonków lub przez jednego z nich, do czego należy w szczególności zaliczyć wynagrodzenie za pracę czy też dochody z działalności gospodarczej każdego z małżonków oraz dochody z majątku wspólnego, np. z wynajmowania wspólnego mieszkania. Podziału majątku wspólnego małżonków dokonuje się, aby konkretne składniki majątku wspólnego zostały własnością wyłącznie jednego z małżonków.
Polubowny podział majątku
Podział majątku może odbyć się polubownie (pozasądowo) poprzez umowę między małżonkami lub przed sądem i jest dopuszczalny zarówno w trakcie trwania małżeństwa, jak i w przypadku jego rozwiązania przez rozwód, przy czym podziału można dokonać w trakcie rozwodu lub nawet kilka lat po rozwodzie.
Należy jednak zauważyć, iż dokonanie podziału majątku nie jest możliwe w trakcie trwania ustawowej wspólności majątkowej. Co do zasady wspólność majątkowa małżeńska ustaje w wyniku orzeczenia rozwodu lub separacji, a dokładniej z chwilą uprawomocnienia się wyroku orzekającego rozwód lub separację. Jednakże skutek taki występuje również w następujących sytuacjach:
- małżonkowie zawierają umowę znoszącą wspólność i wprowadzą rozdzielność majątkową;
- sąd ustanawia na żądanie jednego z małżonków (lub wierzyciela) w miejsce wspólności majątkowej pełną rozdzielność;
- jeden z małżonków zostaje ubezwłasnowolniony;
- ogłoszono upadłość jednego z małżonków (w tym także upadłość konsumencką).
Dopiero po spełnieniu jednego z ww. warunków i ustaniu wspólności majątkowej, możliwe jest dokonanie podziału majątku wspólnego w trakcie trwania małżeństwa.
Sposoby podziału majątku
Istnieją dwa sposoby podziału majątku – umowny podział majątku oraz sądowy podział majątku wspólnego. Umowny podział majątku jest możliwy wyłącznie w sytuacji, w której małżonkowie są zgodni co do sposobu podziału majątku wspólnego. W takiej sytuacji mogą oni zawrzeć umowę dotyczącą majątku w całości lub jego części. Tego rodzaju umowa może zostać zawarta co do zasady w dowolnej formie, jednakże jeżeli w skład majątku wspólnego wchodzi np. nieruchomość, wymagana jest forma aktu notarialnego. Konieczność zastosowania innej formy szczególnej może być wymagana również w innych przypadkach np. jeżeli w skład majątku wchodzi prawo użytkowania wieczystego czy przedsiębiorstwo.
Aby dokonać podziału na drodzę sądowej należy złożyć odpowiedni wniosek o podział majątku wspólnego do właściwego sądu – w zależności od momentu złożenia wniosku, tj. czy jest on składany jako odrębny wniosek czy wraz z pozwem o rozwód, będzie to sąd rejonowy lub okręgowy. Odrębny wniosek o podział majątku wspólnego należy złożyć w sądzie rejonowym w miejscu położenia rzeczy. W sytuacji, gdy majątek wspólny znajduje się w kilku miejscach o różnej właściwości miejscowej sądu, wybór właściwej instytucji należy do wnioskodawcy. We wniosku należy dokładnie określić, co wchodzi w skład majątku wspólnego, jaka jest wartość poszczególnych składników majątku wspólnego oraz jak ma nastąpić podział majątku. Postanowienie w sprawie o podział majątku wspólnego zostaje wydane po przeprowadzeniu postępowania.
Jeżeli małżonkowie nie osiągną porozumienia co do podziału majątku, sąd weźmie pod uwagę wszelkie okoliczności związane z sytuacją życiową każdej ze stron, czasem trwania małżeństwa, sytuacją rodzinną małżonków, a zwłaszcza potrzeby związane z utrzymaniem i wychowaniem małoletnich dzieci. Sąd bierze pod uwagę celowość podziału i jego skutki, aby uniknąć w przyszłości naruszania przez małżonków ustalonego sposobu podziału. Sąd rozpatruje sprawę zarówno w zgodzie z przepisami prawa, jak i zasadami współżycia społecznego.
Podział majątku – usługi kancelarii
Kancelaria Polz i Polz oferuje usługi zarówno przed złożeniem wniosku o podział majątku wspólnego związane m.in. z analizą sytuacji małżonków w związku
z przesłankami do żądania dokonania podziału, jak i na etapie właściwego postępowania w przedmiocie podziału majątku wspólnego. Nadto, nas prawnicy przygotowują umowy dotyczące podziału majątku wspólnego oraz oferują pomoc w czynnościach dokonywanych przed notariuszem.
Zapraszamy do kontaktu z prawnikami Kancelarii Polz i Polz poprzez przesłanie zapytania na adres e-mail: biuro@polzlaw.pl lub za pomocą formularza kontaktowego.
