Państwowa Inspekcja Pracy dalej jako „PIP” jest organem nadzoru, który czuwa nad egzekwowaniem przepisów prawa pracy, w tym bezpieczeństwa i higieny pracy, a także przepisów dotyczących legalności zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie określonym w ustawie.
Jednostkami organizacyjnymi PIP są: Główny Inspektorat Pracy, okręgowe inspektoraty pracy oraz Ośrodek Szkolenia Państwowej Inspekcji Pracy im. Profesora Jana Rosnera we Wrocławiu.
Co sprawdza Państwowa Inspekcja Pracy?
- legalność zatrudnienia, w tym zatrudnianie cudzoziemców;
- przestrzeganie przepisów dotyczących BHP, wypadków przy pracy, chorób zawodowych, zatrudnienia osób niepełnosprawnych;
- naliczanie wysokości wypłacanych pracownikom wynagrodzeń lub świadczeń (a także potwierdzenie ich wypłat),
- kontroluje odprowadzanie wymaganych składek ZUS,
- ewidencję czasu pracy pracowników,
- poprawność rozwiązania stosunku pracy,
- naliczenie należnych zwrotów kosztów podróży służbowych (wraz z potwierdzeniem ich wypłat),
- czas pracy i odpoczynku kierowców itp.
Kto podlega kontroli Państwowej Inspekcji Pracy?
Kontroli podlegają wszyscy pracodawcy i niebędący pracodawcami przedsiębiorcy, na rzecz których wykonywana jest praca przez osoby fizyczne. Kontrolowane mogą być podmioty świadczące usługi związane z pośrednictwem pracy, pracą tymczasową, doradztwem zawodowym czy doradztwem personalnym.
PIP prowadzi kontrole na podstawie:
- przepisów ustawy z 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy oraz
- zasad ogólnych dotyczących wszystkich kontroli wynikających z ustawy z 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców.
Jakie uprawnienia ma inspektor?
Inspektor PIP może m.in.:
- wejść na teren oraz do obiektów i pomieszczeń przedsiębiorcy,
- przeprowadzać oględziny obiektów, pomieszczeń, stanowisk pracy, maszyn i urządzeń oraz przebiegu procesów technologicznych i pracy,
- żądać pisemnych i ustnych informacji w sprawach objętych kontrolą od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracowników lub osób zatrudnionych, oraz wzywania i przesłuchiwania tych osób w związku z przeprowadzaną kontrolą,
- żądać okazania dokumentów związanych z zakresem prowadzonej kontroli (np. regulaminów),
- zapoznawać się z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami pracy oraz ich realizacją,
- utrwalać przebieg i wyniki oględzin,
- wykonywać niezbędne dla celów kontroli odpisy lub wyciągi z dokumentów, w tym żądać ich od podmiotu kontrolowanego,
- sprawdzać tożsamość osób wykonujących pracę lub przebywających na terenie podmiotu kontrolowanego.
Inspektor pracy powinien okazać podmiotowi kontrolowanemu:
- upoważnienie do wszczęcia kontroli oraz
- legitymację służbową,
wyjątkiem jest sytuacja, gdy wymagane jest podjęcie natychmiastowych działań, wówczas powinno zostać doręczone kontrolowanemu upoważnienie niezwłocznie, nie później niż w terminie 7 dni.
Po przeprowadzeniu kontroli sporządza się protokół. Ważne ! podmiot kontrolowany powinien zapoznać się z treścią protokołu przed jego podpisaniem ponieważ kontrolowanemu przysługuje prawo wniesienia umotywowanych zastrzeżeń do protokołu kontroli w ciągu 7 dni od przedstawienia protokołu.
Jeżeli jednak inspektor PIP stwierdzi naruszenie przepisów może wydać decyzję, skierować wystąpienie, polecenie lub udzielić ustnego pouczenia. Co więcej inspektor PIP może nałożyć grzywnę (w formie mandatu) lub skierować wniosek o ukaranie grzywną do sądu.
W przypadku decyzji kontrolowanemu przysługuje prawo wniesienia odwołania w terminie 7 dni od doręczenia decyzji. Odwołanie wnosi się do organu odwoławczego (okręgowego inspektora pracy) za pośrednictwem organu, który wydał decyzję (najczęściej inspektor pracy).
Polecamy sprawdzić kompletność dokumentacji pracowniczej, aktualność badań lekarskich oraz prawidłowość przygotowanych dokumentów wewnętrznych. Jeżeli potrzebują Państwo wsparcia w zakresie kompleksowej obsługi prawnej w zakresie prawa pracy zapraszamy do kontaktu z kancelarią prawną Polz i Polz.
