Samowola budowlana.

OBOWIĄZEK UZYSKANIA POZWOLENIA NA BUDOWĘ LUB DOKONANIA ZGŁOSZENIA

Roboty budowlane  można rozpocząć dopiero po uzyskaniu ostatecznej decyzji o pozwoleniu na budowę albo po upływie 30 dni od dokonania zgłoszenia o zamiarze dokonania robót budowlanych, o ile w tym terminie właściwy organ  nie wyraził swojego sprzeciwu. Katalog robót budowlanych, co do wykonania których nie jest wymagane uzyskanie pozwolenia na budowę oraz co do których wymagane jest dokonanie zgłoszenia zawiera art. 29, art.30 i art. 31 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane.

Roboty budowlane

Przez roboty budowlane należy rozumieć:

• budowę obiektu budowlanego, oraz
• prace polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego.

Budowa

Przez budowę  należy rozumieć wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowę, rozbudowę, nadbudowę obiektu budowlanego.

Przebudowa

Przez przebudowę  należy rozumieć wykonywanie robót budowlanych, w wyniku których następuje zmiana parametrów użytkowych lub technicznych istniejącego obiektu budowlanego, z wyjątkiem charakterystycznych parametrów, jak: kubatura, powierzchnia zabudowy, wysokość, długość, szerokość bądź liczba kondygnacji.

Remont

Przez remont należy rozumieć wykonywanie w istniejącym obiekcie budowlanym robót budowlanych polegających na odtworzeniu stanu pierwotnego, a niestanowiących bieżącej konserwacji, nawet przy czym stosowaniu wyrobów budowlanych innych niż użyto w stanie pierwotnym.

Obiekt budowlany

Przez obiekt budowlany należy rozumieć:

• budynek wraz z instalacjami i urządzeniami technicznymi, oraz
• budowlę stanowiącą całość techniczno-użytkową wraz z instalacjami i urządzeniami, oraz
• obiekt małej architektury.

Budynek

Budynek, to taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach;

Budowla

Budowla, to każdy obiekt budowlany niebędący budynkiem lub obiektem małej architektury, takie jak: obiekty liniowe, lotniska, mosty, wiadukty, estakady, tunele, przepusty, sieci techniczne, wolno stojące maszty antenowe, wolno stojące trwale związane z gruntem urządzenia reklamowe, budowle ziemne, obronne (fortyfikacje), ochronne, hydrotechniczne, zbiorniki, wolno stojące instalacje przemysłowe lub urządzenia techniczne, oczyszczalnie ścieków, składowiska odpadów, stacje uzdatniania wody, konstrukcje oporowe, nadziemne i podziemne przejścia dla pieszych, sieci uzbrojenia terenu, budowle sportowe, cmentarze, pomniki, a także części budowlane urządzeń technicznych (kotłów, pieców przemysłowych, elektrowni wiatrowych, elektrowni jądrowych i innych urządzeń) oraz fundamenty pod maszyny i urządzenia, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową;

Obiekty małej architektury

Obiekty małej architektury to niewielkie obiekty, w szczególności:
– obiekty kultu religijnego, takie jak: kapliczki, krzyże przydrożne, figury,
– posągi, wodotryski i inne obiekty architektury ogrodowej, oraz
– obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku, jak: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki.

SAMOWOLA BUDOWLANA

Budowa obiektu budowlanego, czyli wykonywanie obiektu budowlanego w określonym miejscu, a także odbudowa, rozbudowa, nadbudowa obiektu budowlanego bez uzyskania uprzednio prawomocnego pozwolenia na budowę albo bez dokonania zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ stanowi samowolę budowlaną, której konsekwencje reguluje art. 48 i nast. oraz art. 49b i nast. Prawa budowlanego.

W przypadku gdy budowa obiektu budowlanego została rozpoczęta bez wymaganego pozwolenia na budowę albo bez wymaganego zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, czyli w warunkach samowoli budowlanej, co do zasady inspektor nadzoru budowlanego wydaje decyzję o nakazie rozbiórki. Przepisy przewidują jednak możliwość legalizacji takiej budowy. Warunkiem legalizacji jest to, aby budowa była zgodna z przepisami o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, to jest albo z ustaleniami obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego albo z ustaleniami ostatecznej decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu oraz nie naruszała przepisów, w tym techniczno- budowlanych, w zakresie uniemożliwiającym doprowadzenie obiektu budowlanego lub jego części do stanu zgodnego z prawem. W takim wypadku jednak inwestor ma obowiązek zapłaty opłaty legalizacyjnej. Należy zaznaczyć, że w przypadku legalizacji budowy prowadzonej bez pozwolenia na budowę, dodatkowo powstaje obowiązek uzyskania po wybudowaniu obiektu od inspektora nadzoru budowlanego decyzji o pozwoleniu na jego użytkowanie.

SAMOWOLNE PROWADZENIE ROBÓT INNYCH NIŻ BUDOWA

Należy zwrócić uwagę na to, że prowadzenie robót budowlanych innych niż budowa, czyli prac polegających na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, bez uzyskania uprzednio prawomocnego pozwolenia na budowę albo bez dokonania zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, nie stanowi samowoli budowlanej w rozumieniu art. 48 oraz art. 49b Prawa budowlanego, a zatem nie jest objęte sankcjami przewidzianymi w tych artykułach – skutki prowadzenia takich robót budowlanych  reguluje art. 50 i nast. Prawa budowlanego.

Jeżeli roboty budowlane polegające na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego zostały rozpoczęte bez uzyskania prawomocnego pozwolenia na budowę albo bez dokonania zgłoszenia lub pomimo wniesienia sprzeciwu przez właściwy organ, inspektor nadzoru budowlanego wydaje:

• decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych, lub rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, lub doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego, albo
• decyzję  nakładającą obowiązek wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem, określając termin ich wykonania; po upływie terminu wskazanego w decyzji lub na wniosek inwestora, inspektor sprawdza wykonanie obowiązku i wydaje decyzję o stwierdzeniu wykonania obowiązku albo, w przypadku niewykonania obowiązku,  nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych, lub rozbiórkę obiektu budowlanego lub jego części, lub doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.

PROWADZENIE ROBÓT W SPOSÓB ISTOTNIE ODBIEGAJĄCY OD POZWOLENIA NA BUDOWĘ ALBO ZGŁOSZENIA

Art. 50 i nast. Prawa budowlanego mają także zastosowanie w przypadku prowadzenia robót budowlanych, czyli budowy, rozbudowy, nadbudowy obiektu budowlanego oraz  prac polegających na przebudowie, montażu, remoncie lub rozbiórce obiektu budowlanego, w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę lub w przepisach, a także w przypadku prowadzenia robót budowlanych niezgodnie z dokonanym zgłoszeniem.

Istotne odstąpienie od zatwierdzonego projektu budowlanego lub innych warunków pozwolenia na budowę jest dopuszczalne jedynie po uzyskaniu decyzji o zmianie pozwolenia na budowę. Odstąpienie jest istotne, jeżeli dotyczy m.in. zakresu objętego projektem zagospodarowania działki lub terenu, zmiany charakterystycznych parametrów obiektu budowlanego, to jest kubatury, powierzchni zabudowy, wysokości, długości, szerokości i liczby kondygnacji, zmiany zamierzonego sposobu użytkowania obiektu budowlanego lub jego części, oraz zmiany ustaleń miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego lub decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu.

W przypadku prowadzenia robót budowlanych, w tym budowy, w sposób istotnie odbiegający od ustaleń i warunków określonych w pozwoleniu na budowę lub w przepisach albo niezgodnie z dokonanym zgłoszeniem, inspektor nadzoru budowlanego nakłada, określając termin wykonania, obowiązek sporządzenia i przedstawienia projektu budowlanego zamiennego, uwzględniającego zmiany wynikające z dotychczas wykonanych robót budowlanych oraz, w razie potrzeby, wykonania określonych czynności lub robót budowlanych w celu doprowadzenia wykonywanych robót budowlanych do stanu zgodnego z prawem; przepisy dotyczące projektu budowlanego stosuje się odpowiednio do zakresu tych zmian.

Po upływie określonego w decyzji terminu, lub na wniosek inwestora, inspektor sprawdza wykonanie obowiązku, o którym mowa powyżej  i wydaje decyzję w sprawie zatwierdzenia projektu budowlanego i pozwolenia na wznowienie robót budowlanych albo, jeżeli budowa została zakończona, o zatwierdzeniu projektu budowlanego zamiennego. Ponadto, w przypadku robót budowlanych polegających na budowie lub przebudowie, nakłada także obowiązek uzyskania decyzji o pozwoleniu na użytkowanie.

W przypadku niewykonania w terminie obowiązku, o którym mowa powyżej, inspektor wydaje decyzję nakazującą zaniechanie dalszych robót budowlanych, lub rozbiórkę obiektu lub jego części, lub doprowadzenie obiektu do stanu poprzedniego.